Το πάγωμα των ερευνών για φοροαπατεώνες υπονομεύει τον αγώνα κατά του ξεπλύματος χρήματος
Νομοθεσία που ενέκρινε το ελληνικό κοινοβούλιο, το οποίο ελέγχεται από το κυβερνών κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, θα δώσει αμνηστία σε περίπου 5.000 φερόμενους φοροφυγάδες, αλλά και σύμφωνα με επικριτές, υπονομεύει την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος και του οικονομικού εγκλήματος.
Η νομοθεσία θα παγώσει τις ποινικές έρευνες από τις δικαστικές αρχές για άτομα που κατηγορούνται με χρέη άνω των 150.000 ευρώ (176.763,75 $) και θα επιτρέψει διώξεις μόνο μετά την εξάντληση όλων των άλλων μέτρων.
Αυτό σημαίνει ότι λίγες υποθέσεις θα φτάσουν στο δικαστήριο, καθώς η παράταση της διαδικασίας σημαίνει ότι θα ξεπεράσουν το πενταετές όριο παραγραφής για φορολογικές παραβάσεις και θα αποσυρθούν αυτόματα.
“Αναβάλλοντας την επιβολή των φορολογικών νόμων, η νέα νομοθεσία ενθαρρύνει, αντί να αποθαρρύνει τη διαφορά και τη φοροδιαφυγή και αποδυναμώνει τη συμμόρφωση με τον νόμο,” δήλωσε στους Financial Times ο Αιμίλιος Αυγουλέας, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Εδιμβούργου.
Ο υπουργός δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας είπε ότι η κυβέρνηση άλλαξε τον φορολογικό κώδικα για να μειώσει την καθυστέρηση των υποθέσεων και να αποφέρει έσοδα, με τους επικριτές να εγείρουν αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα του μέτρου.
Μια μελέτη το 2016 του ινστιτούτου έρευνας και πολιτικής DianNEOsis, με την Ernst & Young, εκτιμά ότι η φοροδιαφυγή κοστίζει στη χώρα μεταξύ 6-9 τοις εκατό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος ή έως και 16 δισεκατομμύρια ευρώ (18,82 δισεκατομμύρια δολάρια) ετησίως.
Η κυβέρνηση, όταν ανέλαβε τα καθήκοντά τον Ιούλιο του 2017, υποσχέθηκε να πάρει μέτρα κατά της φοροαποφυγής. Εν τω μεταξύ, το οικονομικό σοκ που επέφερε η πανδημία του COVID-19 θα δει την οικονομία να συρρικνώνεται κατά 10% περίπου φέτος.
Η τροπολογία επιβραβεύει τους υψηλού επιπέδου φοροαποφυγείς, περιορίζει την ανεξαρτησία των εισαγγελέων και θα βλάψει τη φήμη της Ελλάδας καθώς προσπαθεί να προσελκύσει νέες επενδύσεις από το εξωτερικό για να βοηθήσει στην ανοικοδόμηση της οικονομίας, ανέφερε η έκθεση.
Ο Νικόλαος Φαραντούρης, καθηγητής νομικής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, δήλωσε στον ιστότοπο ότι οι πρόσφατοι νόμοι της Νέας Δημοκρατίας, όχι μόνο το νέο νομοσχέδιο για τη φοροδιαφυγή, αλλά “οι τροποποιήσεις του ποινικού κώδικα και η νομοθεσία κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, μπορούν να ερμηνευθούν ως προοριζόμενες για την προστασία συγκεκριμένων ομάδων που κατηγορούνται για σοβαρά οικονομικά εγκλήματα."
Η Βουλη φέτος ενέκρινε αλλαγή στον ποινικό κώδικα που επέτρεψε στους τραπεζίτες που κατηγορούνται για εγκληματική κατάχρηση εμπιστοσύνης να διαφύγουν της δίωξης, εκτός εάν η εμπλεκόμενη τράπεζα ζητήσει να ερευνήσει την υπόθεση ο εισαγγελέας.
Η Άννα Ζαϊρη, επικεφαλής της ελληνικής υπηρεσίας καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, είχε προειδοποιήσει ότι «πολλά σοβαρά αδικήματα δεν θα τιμωρηθούν λόγω αυτού του μέτρου».
Η Αγγελική Αδαμοπούλου, βουλευτής του κόμματος Mera25 με επικεφαλής τον πρώην υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη, δήλωσε ότι η κυβέρνηση παρεμβαίνει στο δικαστικό σύστημα.
«Αυτό το νομοσχέδιο είναι ένα πισωγύρισμα για το νομικό πολιτισμό της Ελλάδας και δείχνει σαφώς την παρέμβαση της εκτελεστικής εξουσίας στη δικαστική εξουσία».
Η Έφη Αχτσιόγλου σκιώδης υπουργός Οικονομικών του πρώην κυβερνώντος ΣΥΡΙΖΑ που έχασε από τους Συντηρητικούς είπε ότι «Η κυβέρνηση δημιούργησε έναν ειδικό μηχανισμό για τους τραπεζίτες για να εξαφανιστούν αυτές οι υποθέσεις εναντίον τους».
Μια άλλη τροπολογία του ποινικού κώδικα που εγκρίθηκε το 2019 ανέφερε ότι οι ύποπτοι για ξέπλυμα χρήματος θα μπορούσαν να ανακτήσουν περιουσιακά στοιχεία που είχε παγώσει το δικαστήριο εάν δεν προσάγονταν σε δίκη εντός 18 μηνών.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα περίπου 900 άτομα να μπορέσουν να ανακτήσουν περιουσία, μετοχές και το περιεχόμενο των τραπεζικών λογαριασμών που είχαν κατασχεθεί παρά την κατηγορία για απόκρυψη περιουσιακών στοιχείων και νομιμοποίηση εσόδων.
“Η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες είναι μια πρακτική που μπορεί εύκολα να μεταναστεύσει από δικαιοδοσίες με ισχυρή επιβολή σε πιο χαλαρές, υπονομεύοντας την ακεραιότητα ολόκληρης της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ,” δήλωσε ο καθηγητής Αυγουλέας, πρώην μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών, ο οργανισμός της ΕΕ που καταπολεμά τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.