Αντίζηλα Βρετανικά ΜΜΕ ενώμενα διαμαρτύρονται για μπλοκάρισμα αιτημάτων για την ελευθερία της πληροφορίας
Ανταγωνιστές μεν αλλά συνάδελφοι δε, ομάδα σημερινών και πρώην εκδοτών εφημερίδων ένωσαν τις δυνάμεις τους προτρέποντας τους Βρετανούς βουλευτές να ερευνήσουν μια μυστική κυβερνητική μονάδα που λένε ότι εμποδίζει τα αιτήματα για την Ελευθερία της Πληροφορίας (FOI).
Υπέγραψαν δημόσια επιστολή στον πολιτικό ιστότοπο openDemocracy, σύμφωνα με το οποίο ο υπουργός του Υπουργικού Συμβουλίου Michael Gove εφαρμόζει ένα σχέδιο για να περιορίσει την πρόσβαση των δημοσιογράφων σε πληροφορίες μέσω αιτημάτων FOI. Σκιώδης υπουργός χαρακτήρισε την πρακτική ως «μαύρη λίστα» δημοσιογράφων.
Είναι μια σπάνια επίδειξη ενότητας από τους παραδοσιακούς αντιπάλους του βρετανικού Τύπου που προσπαθεί να ξεσκεπάσει αυτό που ο ιστότοπος ονόμασε «Ορβελιανή» απόπειρα της κυβέρνησης να εμποδίσει τους δημοσιογράφους να έχουν πρόσβαση σε δημόσιες πληροφορίες.
Ο συντάκτης των Times, John Witherow, χαρακτήρισε την κατάσταση «ντροπή» και η Katharine Viner, αρχισυντάκτρια της Guardian, άσκησε δριμεία κριτική στην κυβέρνηση για την «σπατάλη χρόνου για νόμιμα αιτήματα FOI», λέγοντας ότι «έρχεται σε αντίθεση με τις δεσμεύσεις της παγκοσμίως για την ελευθερία του Τύπου».
Μεταξύ εκείνων που υπέγραψαν είναι και οι κορυφαίοι συντάκτες των Sunday Times, Daily Telegraph, Financial Times και Daily Mirror, καθώς και ο Paul Dacre, Διευθύνων Σύμβουλος των Associated Newspapers, ο Alan Rusbridger, πρώην αρχισυντάκτης της Guardian και ο Lionel Barber, πρώην συντάκτης των Financial Times.
Απαίτησαν να επιταχυνθούν οι απαντήσεις του FOI και να ενισχυθεί η υποστήριξη του Γραφείου του Επιτρόπου Πληροφοριών το οποίο επιβλέπει τις αιτήσεις FOI των δημοσιογράφων που επιθυμούν πρόσβαση σε δημόσια αρχεία και δεδομένα.
Ο ιστότοπος δήλωσε ότι συνεργάζεται με τη νομική εταιρεία Leigh Day για να αναγκάσει το Υπουργικό Συμβούλιο να αποκαλύψει πλήρεις λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας του Clearing House. Μέχρι τώρα σχεδόν 40.000 αιτούντες έχουν προσχωρήσει στην πρωτοβουλία.
Ο συντάκτης των Times, John Witherow, είπε: «Η διαφάνεια δεν είναι προνόμιο ή δώρο που κληροδοτείται σε ευγνώμονες πολίτες από μια καλοήθη κυβέρνηση. Είναι θεμελιώδες δικαίωμα του ελεύθερου λαού να μπορεί να βλέπει και να ελέγχει τις αποφάσεις που λαμβάνονται για λογαριασμό του».
Πρόσθεσε: «Αυτό το μήνυμα απέτυχε να κατανοήσει η κυβέρνηση του Boris Johnson η οποία φαίνεται ότι είναι αποφασισμένη να το κάνει πιο δύσκολο. Αυτό δεν είναι μόνο ντροπή, αλλά και λάθος».
Η Viner ζήτησε επίσης να έχει περισσότερες εξουσίες ο Επίτροπος Πληροφοριών για να διερευνά παραβιάσεις του νόμου περί FOI: «Δεδομένων των τεράστιων ποσών δημοσίου χρήματος που δαπανώνται σήμερα με ιδιωτικούς εργολάβους, μια σαφής δέσμευση για μεγαλύτερη διαφάνεια και ένας καλά χρηματοδοτούμενος Επίτροπος Πληροφοριών είναι προφανώς προς το δημόσιο συμφέρον», είπε.
Εκπρόσωπος του Γραφείου του Υπουργικού Συμβουλίου δήλωσε: «Αυτή η κυβέρνηση παραμένει πλήρως αφοσιωμένη στην ατζέντα της διαφάνειας, αποκαλύπτοντας τακτικά πληροφορίες πέρα από τις υποχρεώσεις της βάσει του νόμου FOI και κάνει περισσότερες προορατικές δημοσιεύσεις από ποτέ.»
Μια πρόσφατη έκθεση που εξέδωσε το openDemocracy έδειξε ότι τα ποσοστά ανταπόκρισης του FOI βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο από την εισαγωγή του νόμου περί Ελευθερίας της Πληροφορίας πριν από 20 χρόνια.
Όταν ρωτήθηκε στο παρελθόν από βουλευτές, ο Gove είχε πει ότι η κυβέρνηση αντιμετωπίζει όλα τα αιτήματα FOI με «ακριβώς τον ίδιο τρόπο» και ότι «κάνουν τυφλή εφαρμογή είτε πρόκειται για ανεξάρτητο δημοσιογράφο, για κάποιον που εργάζεται σε καταξιωμένη εφημερίδα ή για προβληματισμένο πολίτη.
Ωστόσο, η δημοσιογράφος του openDemocracy, Jenna Corderoy, δήλωσε ότι αφού έστειλε ένα FOI στο Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα, διαπίστωσε ότι προσωπικό στα εσωτερικά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου την είχε επισημασμένη ως δημοσιογράφο, προειδοποιώντας για την ταυτότητά της.
Τον Δεκέμβριο, το openDemocracy ανέφερε ότι το Clearing House είχε εμποδίσει τη δημοσίευση εγγράφων για σκάνδαλο μολυσμένου αίματος, το οποίο αφορούσε χιλιάδες άτομα που μεταγγίστηκαν με μολυσμένο αίμα.
Οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (RSF) επέκριναν την κυβέρνηση Johnson για την «εκδικητική» αντίδρασή της στην κριτική των μέσων ενημέρωσης για τον χειρισμό της πανδημίας COVID-19, προειδοποιώντας ότι η ελευθερία του Τύπου στο Ηνωμένο Βασίλειο διαβρώνεται.
Η Michelle Stanistreet, Γενική Γραμματέας της Εθνικής Ένωσης Δημοσιογράφων, προειδοποίησε: «Το 2016 η κυβέρνηση προσπάθησε να καταστείλει την Ελευθερία της Πληροφορίας και απέτυχε: υπήρξε δημόσια κατακραυγή εκείνη την εποχή και τα σχέδια αποσύρθηκαν. Τώρα είναι σαφές ότι απλά άλλαξαν την τακτική τους. Το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα είναι το ίδιο».
«Η παρεμπόδιση και ο περιορισμός του FOI δείχνει την περιφρόνηση της κυβέρνησης για μια ανοιχτή και διάφανη κυβέρνηση και βασικό δημοκρατικό έλεγχο. Δημοσιογράφοι από όλη τη βιομηχανία των μέσων ενημέρωσης είναι ενωμένοι σε αυτό το ζήτημα, όλοι θέλουμε να δούμε το FOI να αποκατασταθεί πλήρως. Ο περιορισμός του FOI είναι υπονόμευση της δημοσιογραφίας κατά του δημοσίου συμφέροντος».