Γιατρός ΟΗΕ που αποκάλυψε ότι η Ιταλία κουκούλωσε τον COVID-19 αντιμετωπίζει αντίποινα
Ένας Ιταλός γιατρός των Ηνωμένων Εθνών, του οποίου η αποσυρθείσα έκθεση που συνέταξε για τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας προειδοποιούσε τον Μάιο ότι θα πέθαινε κόσμος από το COVID-19 εάν πολιτικές ανησυχίες επέτρεπαν την απόκρυψή της, δήλωσε ότι υφίσταται αντίποινα ως μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος.
Ο Dr. Francesco Zambon, επιδημιολόγος, είχε επίσης πει ότι η αξιοπιστία του ΠΟΥ μπορούσε να υποστεί «καταστροφική» ζημιά, εάν υποχωρούσε σε πολιτικές πιέσεις και είπε ότι ο οργανισμός θα πρέπει να προστατεύει άτομα που αναφέρουν παρανομίες.
Η Ιταλία ήταν η πρώτη χώρα μετά την Κίνα, όπου ξεκίνησε η επιδημία, που εκδήλωσε μαζική εστία και είδε πρώτα πόλεις, περιοχές και στη συνέχεια τη χώρα σε lockdown, προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη, και σε σύντομο χρονικό διάστημα στον υπόλοιπο κόσμο.
Είπε ότι ακολούθησε κανάλια υποβάλλοντας εσωτερική καταγγελία στον ΠΟΥ για παράβαση κώδικα δεοντολογίας τον Μάιο, και ότι δέχθηκε πιέσεις από ανώτερο αξιωματούχο του ΠΟΥ να παραποιήσει δεδομένα για να αποκρύψει ότι η Ιταλία δεν είχε αναβαθμίσει το σχέδιο ετοιμότητας για αντιμετώπιση πανδημίας γρίπης από το 2006.
Σε συνέντευξή του στο Associated Press, ο Zambon είπε ότι δεν επιθυμούσε σύγκρουση με τον ΠΟΥ, ο οποίος κινήθηκε να αποκρύψει την προφανή αμέλεια της Ιταλίας, σημαντικού χορηγού του οργανισμού, αλλά απομονώθηκε από το εργασιακό του περιβάλλον για αυτή του την ενέργεια.
«Δεν μπορούσα να μείνω σιωπηλός», είπε. «Το κάνω αυτό γιατί πιστεύω στον ΠΟΥ και επειδή πιστεύω στις αξίες του ΠΟΥ. Μια από αυτές είναι η ακεραιότητα», είπε, αν και η καταγγελία του υπονοεί διαφορετικά.
Ο Zambon, επικεφαλής συντονιστής του ΠΟΥ για την Ιταλία και τις περιφέρειές της κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ήταν ένας από τους συντάκτες έκθεσης του ΠΟΥ που εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο η Ιταλία ανταποκρίθηκε όταν έγινε το επίκεντρο του ξεσπάσματος της επιδημίας στην Ευρώπη στα τέλη Φεβρουαρίου.
Η έκθεση σχεδιάστηκε ως στρατηγική διαχείρισης της γρήγορης εξάπλωσης του κορονοϊού, αλλά συνάντησε εμπόδια όταν ισχυρίστηκε ότι η Ιταλία δεν ήταν προετοιμασμένη επειδή είχε ένα ξεπερασμένο σχέδιο κατά της πανδημίας και η ανταπόκρισή της ήταν «πρόχειρη, χαοτική και εφευρετική».
Ο ΠΟΥ, που επικρίθηκε επίσης για αποτυχία και καθυστερημένη ανταπόκριση καθώς ο ιός μαίνονταν σε όλο τον κόσμο ενώ υποτιμούσε τον κίνδυνο, απέσυρε την έκθεση από τον ιστότοπό της στις 14 Μαΐου, μια μέρα μετά τη δημοσίευσή της.
Ο ΠΟΥ είπε ότι παρουσίαζε «πραγματολογικές ανακρίβειες», αλλά δεν ανέφερε ποιες ήταν, και ο Zambon είπε ότι υπήρχε μόνο ένα μικρό λάθος, ένα ξεπερασμένο χρονοδιάγραμμα της εξάπλωσης στην Κίνα το οποίο αφαίρεσε αμέσως.
Τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης ήταν επικριτικά και δήλωσαν ότι ο ΠΟΥ απέσυρε την έκθεση επειδή ντροπιάζει την κυβέρνηση, η οποία δεν ήθελε να υποστεί συνέπειες ή να αναλάβει ευθύνες καθώς πέθαινε κόσμος κατά χιλιάδες.
Ο Zambon είπε ότι δέχτηκε πιέσεις να μην αποκαλύψει ότι η Ιταλία δεν είχε αναβαθμίσει το σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης πανδημιών για 14 χρόνια και ότι ο Dr Ranieri Guerra, αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ και συνεργάτης της Ιταλίας - όπου ήταν υπεύθυνος του γραφείου πρόληψης στο ιταλικό Υπουργείο Υγείας από το 2014-17, του είπε να αναφέρει ότι το σχέδιο για την αντιμετώπιση πανδημιών «αναβαθμίστηκε τελευταία φορά το 2016» και όχι το 2006.
Ο Zambon είπε ότι ο Ιταλός συνάδελφός του τον απείλησε στο τηλέφωνο. Σύμφωνα με το AP ο Guerra, ο οποίος ενώ ήταν στο Υπουργείο Υγείας της Ιταλίας και συμβούλευσε να αναβαθμιστεί το σχέδιο, δεν απάντησε όταν ζητήθηκε να προβεί σε σχόλια. Ωστόσο, είπε στο La7 TV ότι το σχέδιο του 2006 θεωρήθηκε σύγχρονο μέχρι τις νέες οδηγίες του ΠΟΥ το 2018, και ότι δεν απείλησε τον Zambon.
Ο Zambon όμως είπε ότι, "Δεν μπορούμε να πούμε ότι το σχέδιο είχε πράγματι αναβαθμιστεί επειδή δεν είναι αλήθεια." Το σχέδιο του 2006, σύμφωνα με την έκθεση, είχε κενά που αποκαλύφθηκαν από την σοβαρή έλλειψη προστατευτικού εξοπλισμού στην Ιταλία και από την χαοτική αντίδραση, αδιαφορώντας για τις οδηγίες του ΠΟΥ.
Ο ΠΟΥ δεν ανταποκρίθηκε άμεσα σε αιτήματα για την υπόσταση της έκθεσης του Zambon, και τόσο ο Guerra όσο και ο Zambon μίλησαν στους ιταλούς εισαγγελείς που διερευνούσαν την ανταπόκριση της κυβέρνησης που αδιαφόρησε για τις οδηγίες του ΠΟΥ.
Ο ΠΟΥ αντιμετωπίζει αρκετές αγωγές και κοινοβουλευτικές έρευνες για την ανοργάνωτη διαχείριση της κρίσης με συνέπεια να πληγεί η αξιοπιστία του, πράγμα για το οποίο προειδοποίησε ο Zambon.