Η Κροατία εκδίδει Βρετανό whistleblower που εξέθεσε υπόθεση δωροδοκίας στο Μονακό

Ένας Βρετανός μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος που αποκάλυψε υπόθεση δωροδοκίας σε εταιρεία πετρελαίου όπου εργαζόταν στο Μονακό, θα εκδοθεί εκεί αντιμέτωπος με την κατηγορία της διαφθοράς αφού η Κροατία - όπου τον έθεσαν υπό κράτηση ενώ βρισκόταν εκεί για διακοπές - συμφώνησε να τον εκδώσει.

Ο Jonathan Taylor κρατήθηκε στην Κροατία για 10 μήνες καθώς αγωνίστηκε κατά απόπειρας έκδοσής του στο Μονακό όπου οι αρχές θέλουν να τον ανακρίνουν για την εργασία του στην ολλανδική εταιρεία SBM Offshore.

Το Ανώτατο Δικαστήριο της Κροατίας επικύρωσε το αίτημα έκδοσης, αν και είχε αποφανθεί ότι ήταν υπό καθεστώς του μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος, και το υπουργείο Δικαιοσύνης, παρά την προτροπή των υποστηρικτών του, δεν το απέκλεισε.

Ο Taylor συνελήφθη με άδεια της Interpol Red, η οποία έκτοτε αποσύρθηκε και όπως είπε η αποστολή του στο Μονακό αντιβαίνει την οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος, η οποία πρέπει να εφαρμοστεί έως τον Δεκέμβριο και απαγορεύει αντίποινα εναντίον εκείνων που αποκαλύπτουν αδικήματα.

Περιέγραψε την απόφαση «παράνομη και παράλογη» και προέτρεψε το Υπουργείο Δικαιοσύνης της Κροατίας να «διασφαλίσει την τήρηση των οδηγιών της ΕΕ για την προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος και να είμαι ελεύθερος να επιστρέψω σπίτι», ανέφερε το BBC.

Το 2012, ο Taylor παρείχε αποδεικτικά στοιχεία για δωροδοκίες σε αντάλλαγμα για προσοδοφόρα συμβόλαια στην SBM και είπε ότι είχε ως αποτέλεσμα να κατηγορηθεί για εκβιασμό επειδή μεσολαβούσε σε διαπραγματεύσεις μεταξύ δικηγόρων στο Μονακό οι οποίες είπε ότι «επρόκειτο για παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών και όχι απόπειρα εκβιασμού».

Είπε ότι το θέμα αργότερα αποσύρθηκε από την SBM Offshore, αλλά συνελήφθη τον Ιούλιο του 2020 κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, επειδή οι αρχές του Μονακό ζήτησαν την έκδοσή του βάσει ισχυρισμών ότι ζήτησε χρήματα για να μη μιλήσει, κάτι που αρνήθηκε.

Το Whistleblower International Network (WIN) σε επιστολή που υπέγραψαν 35 ομάδες υποστήριξης – συμπεριλαμβανομένης της Blueprint for Free Speech - προέτρεψε την Κροατία να μην τον εκδώσει.

«Υπάρχουν πολλά στοιχεία στην υπόθεση του Jonathan Taylor που δικαιολογούν την εξέταση, επειδή έχουν ευρύτερες επιπτώσεις στη διασυνοριακή προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος», δήλωσε η Εκτελεστική Διευθύντρια του WIN, , Anna Myers, στην Blueprint.

«Αντίποινα κατά των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος μπορούν να συνεχιστούν πολύ μετά την περάτωση της αρχικής αποκάλυψης και των ερευνών για τη διαφθορά… είναι σημαντικό για την κοινωνία των πολιτών να υποστηρίξει αυτά τα σημεία όσο το δυνατόν πιο σθεναρά εάν θέλουμε να επιτύχουμε αλλαγή, ακόμη και αν τελικά αργεί πιο πολύ να έρθει από ό,τι θα θέλαμε», πρόσθεσε.

Στην επιστολή, το WIN και η Επιτροπή Υποστήριξης του Jonathan Taylor ανέφεραν ότι το αίτημα έκδοσης «ισοδυναμεί με σαφή πράξη αντιποίνων για την αποκάλυψη των διεφθαρμένων πρακτικών μιας μεγάλης υπεράκτιας εταιρείας πετρελαίου», αλλά η Κροατία απέρριψε το επιχείρημα.

Στην επιστολή ανέφερε: «Ο κ. Taylor δεν κατηγορείται για τίποτα, καθώς δεν υπάρχουν ποινικές διαδικασίες, ούτε υπάρχει εκτέλεση απόφασης για την οποία καταζητείται - οι οποίες είναι οι μόνες δύο έγκυρες νομικές βάσεις για επιδίωξη έκδοσης».

Στην επιστολή σημειώνεται επίσης ότι οι αποκαλύψεις του Taylor οδήγησαν σε ποινικές έρευνες στο Ηνωμένο Βασίλειο, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ολλανδία, την Ελβετία και τη Βραζιλία - αλλά όχι στο Μονακό - και είχαν ως αποτέλεσμα η εταιρεία να πληρώσει πρόστιμα 800 εκατομμυρίων δολαρίων και τρία άτομα να φυλακιστούν για εμπλοκή στο σκάνδαλο, συμπεριλαμβανομένου του πρώην διευθύνοντος συμβούλου της SBM.

Ο Taylor είπε στο BBC ότι οι αρχές του Μονακό έχουν δηλώσει ότι θέλουν να επιστρέψει για ανάκριση για να αποφασίσουν αν θα του απαγγείλουν κατηγορίες ή όχι», μετά την μηνυτήρια αναφορά που κατέθεσε η SBM, αλλά πάντα συμφωνούσε να απαντήσει σε ερωτήσεις «εξ αποστάσεως ή αυτοπροσώπως».

Ενώ η Κροατία δεν έχει ακόμη εφαρμόσει την οδηγία της ΕΕ για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος και το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι πλέον μέλος του μπλοκ, η Myers είπε στην Blueprint ότι «δίνει καλή κατεύθυνση για το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί μια υπόθεση όπως του Jonathan Taylor, αλλά δεν προσανατολίζεται ειδικά στο διασυνοριακό whistleblowing» και να προσφέρει προστασία.

Είπε ότι ο λόγος που η οδηγία της ΕΕ υπάρχει «είναι μόνο επειδή οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών σε όλη την Ευρώπη ενώνονται για να αγωνιστούν υπέρ της. Δεν είναι τέλειο, αλλά τα πρότυπα που θέτει είναι υψηλά και μας δίνει έναν πολύ πραγματικό τρόπο να παρακολουθούμε τα κράτη μέλη της ΕΕ και να τα καταστήσουμε υπόλογα και να προστατεύουμε τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος».